Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
13 treff

Bokmålsordboka 3 oppslagsord

til dømes

Betydning og bruk

for å nevne et døme;
for eksempel;
forkortet t.d.;
Se: døme
Artikkelside

døme

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt dǿmi, av dømme

Betydning og bruk

et enkelt tilfelle som illustrerer en allmenn regel, representerer en gruppe eller lignende;
Eksempel
  • gi døme på noe;
  • et typisk døme

Faste uttrykk

  • til dømes
    for å nevne et døme;
    for eksempel;
    forkortet t.d.
Artikkelside

dental 1

substantiv hankjønn

Opphav

av dental (2

Betydning og bruk

språklyd som blir uttalt med tunga mot tennene;
Eksempel
  • ‘t’, ‘d’ og ‘n’ er dentaler
Artikkelside

Nynorskordboka 10 oppslagsord

til dømes

Tyding og bruk

for å nemne eit døme;
for eksempel;
forkorta t.d.;
Sjå: døme
Artikkelside

røyse ned

Tyding og bruk

dekkje (t_d; ein reinsdyrskrott) med stein;
Sjå: røyse
Artikkelside

ukrona

adjektiv

Tyding og bruk

ikkje krona
Døme
  • den ukrona kongen – den fremste, beste (t.d. i ei idrettsgrein)
Artikkelside

synkope

substantiv hankjønn

Uttale

i tyd. 2 òg synˊ-

Opphav

gresk ‘samanslåing’, av gresk syn- og kope ‘slag’; jamfør syn-

Tyding og bruk

  1. i musikk: samandraging av ein tonetung og ein tonelett taktdel slik at vekta kjem til å liggje på den tonelette taktdelen
  2. i språkvitskap: det at ein lyd eller ei staving fell bort inne i eit ord, t d i uttala «universtet» for «universitet»; jamfør apokope
Artikkelside

sjølvspreiing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

i botanikk: det at frø eller frukter blir kasta eller førte bort frå morplanta, t d på grunn av spenningar i levande og daudt fruktvev
Artikkelside

sekretær

substantiv hankjønn

Opphav

mellomalderlatin secretarius, eigenleg ‘person som tek vare på sekretet’; sjå sekret (2)

Tyding og bruk

  1. person som steller med korrespondansen for ein annan eller andre (t d på eit kontor, i ein institusjon, ein komité og liknande) eller som fører protokoll i møte, drøftingar og liknande;
  2. tittel for visse funksjonærar
    Døme
    • rykkje opp frå sekretær til kontorsjef
  3. mindre skrivepult (med skrå skriveklaff til å slå ned)
Artikkelside

røyse

røysa

verb

Tyding og bruk

leggje i røys, dunge

Faste uttrykk

  • røyse ned
    dekkje (t_d; ein reinsdyrskrott) med stein
Artikkelside

nulle

nulla

verb

Tyding og bruk

stryke av ei liste, sjå bort frå

Faste uttrykk

  • nulle ut
    stille (T.d. ei klokke) på null
Artikkelside

døme 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt dǿmi; av døme (2

Tyding og bruk

  1. einskilt tilfelle som illustrerer ein allmenn regel, representerer ei gruppe eller liknande;
    Døme
    • gje døme på noko;
    • eit typisk døme
  2. Døme
    • motet hennar er eit døme for oss alle

Faste uttrykk

  • til dømes
    for å nemne eit døme;
    for eksempel;
    forkorta t.d.
Artikkelside

dental 1

substantiv hankjønn

Opphav

av dental (2

Tyding og bruk

språklyd som blir uttalt med tunga mot tennene;
Døme
  • ‘t’, ‘d’ og ‘n’ er dentalar
Artikkelside